-
1 raz
1. - zu; -zy; loc sg - zie; m(przy oznaczaniu wielokrotności, porównywaniu itp.) time, ( cios) blowdwa razy więcej — (osób, książek) twice as many; (wody, pieniędzy, rozumu) twice as much
raz na tydzień/rok — once a week/year
jeszcze raz — one more time, once again
na razie — ( do tej pory) as yet; ( tymczasem) for the moment, for the time being
na razie! — pot so long! (pot)
od razu — straight away lub off, at once
po raz pierwszy/trzeci — for the first/third time
tym/innym razem — this/another time
za każdym razem — each lub every time
w razie raz — +gen in the event of
w razie potrzeby — if necessary lub required, should the need arise
w każdym (bądź) razie — at any rate, in any case
w najlepszym/najgorszym razie — at best/worst
2. numw przeciwnym razie — otherwise, or else
3. advraz, dwa, trzy... — one, two, three...
( pewnego razu) once (upon a time)* * *mi1. pl. blows.2. (sytuacja, okoliczność) time; raz po raz l. za razem time after time; innym razem some other time; pewnego razu once; tym razem this time; na drugi raz next time; na razie (= tymczasem) for the time being; na razie! pot. see you!; na razie nie not yet; w każdym razie in any case, at any rate; w najlepszym razie at best; w najgorszym razie at worst; w przeciwnym razie otherwise, or else; w takim razie so, well then, in that case; w żadnym razie no way, by no means; w razie czego just in case; w razie pożaru in the event l. case of fire; w razie potrzeby if need be; w sam raz just fine l. right; przejść od razu do rzeczy get straight to the point; tak od razu offhand, just like that; trzeba było tak od razu mówić! why didn't you say so in the first place?!.3. ( wielokrotność) time; (jeden) raz once; dwa razy twice; dwa razy dwa two times two; dwa razy więcej ( policzalne) two times more; ( niepoliczalne) twice as much; pierwszy raz first time; za pierwszym razem on the first go, at the first attempt; pierwszy raz słyszę I've never heard that before; raz na jakiś czas from time to time; raz na miesiąc/rok once a month/year, monthly/annually; po raz pierwszy for the first time; raz na zawsze for good, once and for all; raz czy dwa once or twice; raz w życiu once in a lifetime; ani razu not a single time; choć raz just once, just for once; ile razy? how many times?; jeszcze raz once again, once more; na raz at once; zerknij na to jeszcze raz take another look at it; nie raz, nie dwa many a time, more than once; od razu straightaway, at once; za każdym razem every time, each time, whenever.adv.1. (= kiedyś) once; raz go widziałem I saw him once.2. (= wreszcie) at last.3. (= ostatecznie) eventually, finally.num.indecl. pot. (= jeden) one; raz, dwa, trzy... one, two, three...; raz dwa (= błyskawicznie) in no time.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > raz
-
2 raz ra·z
-zu, -zy; loc sg - zie1. m(określając wielokrotność, porównywanie) time2. numdwa razy więcej (uczniów, gazet) — twice as many, (płynu, środków finansowych) twice as much
raz na miesiąc/rok — once a month/year
na razie mu się nie udało (= do tej pory) — as yet he has not managed to do it
na razie! pot — see you later!
pewnego razu — (w bajkach) once upon a time
po raz drugi/szósty — for the second/sixth time
tym/innym razem — this/another time
za każdym razem ma rację — he's right each lub every time
za jednym razem — at a lub one time
raz, dwa, trzy... — one, two, three...
-
3 raz1
Ⅰ m (G razu) 1. (ilość wystąpień) time- tylko raz only once- zrobić coś raz/dwa razy/trzy razy to do sth once/twice/three times- setki razy hundreds of times- dwa razy większy/droższy twice as big/expensive- trzy/dziesięć razy szybszy three/ten times as fast a. faster- dwa razy więcej osób/czasu twice as many people/as much time- sprzedał dom trzy razy drożej, niż kupił he sold the house for three times the price he paid for it- półtora raza więcej wypadków niż rok temu one and a half times more accidents than last year- podróż trwała kilka razy dłużej niż zwykle the journey lasted several times as long as usual- zrobiłbym to sto razy lepiej I’d do it way a. a hundred times better- jest tysiąc razy przystojniejszy od brata he’s way more handsome than his brother- choć a. chociaż raz chciałbym… just for once I’d like to…- ile razy? how many times?- ile razy mam powtarzać? how many times do I have to repeat myself?- ile razy go widzę, zawsze wygląda na zadowolonego whenever I see him he looks happy, every time I see him he looks happy- ileż to razy próbowałem go przekonać! how many times have I tried to convince him?- to się zdarzyło już tyle razy, że… it already happened so many times that…- pierwszy/drugi/ostatni raz a. po raz pierwszy/drugi/ostatni for the first/second/last time- zawsze kiedyś jest ten pierwszy raz there’s always a first time- kolejny raz a. po raz kolejny once again- po raz ostatni widziałem go w… I last saw him in…- kiedy z nim ostatni raz rozmawiałem… when I last talked to him…- zrobiłem to po raz pierwszy i ostatni a. pierwszy i ostatni raz I did it for the first and (the) last time- zrobić coś jeszcze raz a. raz jeszcze to do sth once more a. one more time- nie raz (i nie dwa) more than once- nie raz chodziliśmy tam razem we’ve been there together more than once- raz czy dwa a. raz i drugi once or twice- rozmawiałem z nim raz czy dwa I’ve talked to him once or twice- ani razu not (even) once- ani razu o niej nie wspomniał he never once mentioned her- raz/dwa razy/trzy razy na godzinę once/twice/three times an hour- raz na rok a. do roku once a year- raz na sto lat once every one hundred years- raz na dzień a. dziennie once a day- raz na jakiś czas (every) once in a while- coś takiego zdarza się tylko raz w życiu something like this happens only once in a lifetime- raz na zawsze once and for all- powiedziałem mu raz na zawsze, że… I told him once and for all that..- było raz ciepło, raz zimno it was first warm and then cold- wiodło im się raz lepiej, raz gorzej they had their ups and downs- wiało raz z północy, to znowu z północnego wschodu the wind was changing from north to north-east- raz po raz a. raz za razem (bez przerwy) over and over (again); (co jakiś czas) every now and then- raz po raz spoglądał na zegarek every now and then he looked at his watch- tym razem this time- tym razem ci daruję I’ll let you off this time- następnym razem a. na drugi raz next time- następnym razem, kiedy go zobaczysz… next time you see him…- poprzednim a. ostatnim razem the last time- poprzednim razem, kiedy tu był… the last time he was here- za pierwszym/drugim razem the first/second time round- zdałem za trzecim razem I passed the test the third time round- za każdym razem each a. every time- trafiał za każdym razem he hit the target every time- za każdym razem, kiedy go widzę… every time I see him…2. (zdarzenie) case- w takich razach in such cases- w razie pożaru/wypadku in case of fire/accident- w razie potrzeby if need be- w razie, gdyby coś się stało/ktoś pytał in case something happens/somebody asks- w razie czego if anything happens- innym razem some other time- pewnego a. jednego razu one day- w każdym (bądź) razie in any case, anyway- jest najlepszy, a w każdym razie tak uważa he’s the best, that’s what he thinks anyway- w najgorszym/najlepszym razie at (the) worst/at best- w przeciwnym razie otherwise- w takim razie in that case- w żadnym razie (nigdy) never; (pod żadnym pozorem) under no circumstances; (bynajmniej) by no means- on w żadnym razie się nie zgodzi he will never agree- proszę w żadnym razie z nimi nie rozmawiać you must not under any circumstances talk to them- w żadnym razie nie uważam się za eksperta I don’t consider myself an expert by any meansⅡ num. one- raz, dwa, trzy one, two, threeⅢ adv. 1. (kiedyś) once- raz byłem świadkiem ich kłótni once I saw them arguing- była sobie raz królewna once upon a time there was a princess2. (wreszcie) at last- chciałbym, żeby to się już raz skończyło! I’d like it to be over at last3. (ostatecznie) once- jak już raz coś obiecam, to dotrzymuję słowa once I promise something I always keep my word- jak już raz zaczniesz… once you start…4. (po pierwsze) first- nie zrobiłem tego, raz, że nie miałem czasu a dwa, że mi się nie chciało I didn’t do it, for one thing because I had no time, and for another because I didn’t feel like itⅣ razy conj. times- jeden razy dwa one times two- trzy razy pięć równa się piętnaście three times five is fifteenⅤ na razie adv. (w tej chwili) at the moment, for the time being; (do tej pory) so far- (jak) na razie nie ma niebezpieczeństwa there’s no danger at the moment- „jak idzie?” – „na razie dobrze” ‘how is it going?’ – ‘so far, so good’- na razie! (pożegnanie) see you later!- no to na razie, chłopaki! see you, guys!Ⅵ od razu adv. at once, right away- od razu go poznał he recognized him right away- od razu wiedziałem, że tak będzie I always knew it would be like that■ zrobić coś raz, dwa a. raz-raz to do sth in no time- raz się żyje! you only live once- jak raz zadzwonił telefon pot. at that very moment the telephone rang- w sam raz dla kogoś perfect for sb- praca w sam raz dla informatyka the right kind of a. a perfect job for a computer expert- spodnie były w sam raz the trousers fitted perfectlyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > raz1
-
4 za
1. prep(+gen) ( w czasie) in, during2. adv( zbyt) tooza późno/wcześnie — too late/early
* * *I.za1prep.1. + Gen. ( okres) during, in; za króla Jana during the reign of king John; za młodu in one's youth.2. + Acc. (upływ, miara czasu) in; za godzinę/rok in an hour/a year; za pięć piąta five to five.4. + Acc. (obiekt trzymany l. chwytany) by; trzymać kogoś za rękę hold sb by the hand.5. + Acc. ( cel) for, to; umierać za ojczyznę die for one's country; wypić za czyjeś zdrowie drink to sb's health.7. + Acc. (przedmiot transakcji, kary, nagrody itp.) for, at; za darmo for free; za nic pot. not for love or money; za wszelką cenę przen. at any price; order za zasługi order of merit; być za (czymś) be for l. in favor of (sth); odpowiadać za kradzież be charged with theft.8. + Acc. ( funkcja) as; mieć kogoś za wariata consider sb (to be) a madman; uchodzić za gbura pass as a boor.9. + Ins. ( następstwo) after; jeden za drugim one after another; raz za razem time after time; iść za kimś follow sb.10. + Ins. (miejsce z tyłu, poza czymś) behind, beyond; za miastem out of town; za burtą overboard; za oknem behind the window.12. + Ins. ( cel) of, for; przepadać za kimś/czymś be fond of sb/sth; chodzić za pracą pot. be looking for work.13. + Ins. ( przyczyna) at, with; za czyjąś namową at sb's insistence; za czyjąś zgodą with l. (up)on sb's consent l. approval.II.za2adv.1. (= zbyt) too; za późno/wcześnie too late/early; tego już za wiele! enough is enough!, that's too much!; co za dużo, to niezdrowo ( jako uwaga do kogoś) you can have too much of a good thing.2. ( o charakterze ekspresywnym) what; co za czasy! what times!; co za film! what a film!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za
-
5 ostatni
Ⅰ adj. 1. (w kolejności) [miejsce, uczeń, zespół] last; (końcowy) [minuty, słowa] closing; [wagon] end attr.; [rata, spotkanie] final; [egzemplarz, seans] last, latest; [pociąg] last- ostatni dzień miesiąca/roku the last day of the month/year- ostatni z Romanowów the last of the Romanovs- wyszła jako ostatnia she was the last to leave- ostatni dom po prawej the last house on the right- ostatnie szeregi falangi the rearmost ranks of a phalanx- sala wypełniona do ostatniego miejsca a room filled to the last seat- bilety wyprzedano do ostatniego miejsca every last ticket has been sold- do ostatnich granic to the utmost (limit)- pokój był zatłoczony do ostatnich granic the room was crowded to the utmost2. (poprzedni) last, past- odwiedził mnie w ostatni czwartek he visited me last Thursday- ostatnie Boże Narodzenie spędziłem w Rzymie I was in Rome last Christmas- gdy ostatni raz leciałem samolotem… last time I flew…- w ciągu ostatnich pięciu lat in the last a. past five years- w ostatniej chwili at the very last minute3. (najgorszy) bottom, lowest- ostatni gatunek worst quality- był ostatnim uczniem w klasie he was bottom of the class4. (całkowity) utter- postąpił jak ostatni głupek he acted like an utter fool5. (najmniej prawdopodobny) last- on jest ostatnią osobą, którą wziąłbym do tej pracy he’s the last person I’d choose for the job- to ostatnia rzecz, jaka przyszłaby mi na myśl it’s the last thing that would come into my headⅡ ostatni m, ostatnia f 1. (jedyny) the last (one)- to jeden z ostatnich, którzy nadal podtrzymują tę tradycję he’s one of the last to still follow the tradition2. (z wymienionych) the latter- lubi psy i koty, szczególnie te ostatnie he likes dogs and cats, especially the latter3. (najgorszy, niegodny) good-for-nothing- ostatni z ostatnich the lowest of the low- traktuje mnie jak jakąś ostatnią he treats me like dirt- zwymyślać kogoś od ostatnich to call sb vile/the vilest (of) names* * *adj( końcowy) last; ( najnowszy) latest; ( ostateczny) final; ( spośród wymienionych) (the) latter, ( najgorszy) out-and-out (attr)on jest ostatnią osobą, która... — he'd be the last (person) to...
w pierwszym/ostatnim przypadku... — in the former/latter case...
* * *a.1. (= końcowy) last, final, endmost, hindmost; (o pociągu, autobusie) last; ( z rzędu) latter; (o seansie, lekcji) last, previous; ostatnie słowo the last word; mieć ostatnie słowo have the final say (in sth); ostatnie namaszczenie rel. extreme unction, last rites; ostatnia instancja prawn. last instance; ostatnia wieczerza Bibl. the Last l. Lord's Supper; ostatnia deska ratunku last resort, sheet anchor; ostatnia godzina the end; wybiła ostatnia godzina the end has come; ostatnia posługa (= chrześcijański pochówek) last rites; odłożony na ostatnią minutę ( o decyzji) postponed l. left until l. to the eleventh hour; na ostatnią chwilę at the last minute; z ostatniej chwili ( o informacji) just-in, (late-)breaking, up-to-the-minute; w ostatnim momencie in the nick of time; ostatnia szansa last chance l. opportunity; ostatni grosz bottom dollar, the l. sb's last penny; stawiać ostatni grosz na coś bet one's bottom dollar; być spłukanym do ostatniego grosza be down to one's last dollar; ostatni krzyk mody the latest fad l. thing l. trend l. craze, dernier cri, all the rage go, high style; ostatni toast grace cup; po raz ostatni for the last time; ostatnim razem last time; ostatni raz widziałem go... I last saw him...; śmiać się ostatni have the last laugh; ostatnia wola last will; prawn. will, last will and testament; ostatnie życzenie dying wish l. request; ostatnia odsłona the final curtain; ostatnia kropla (goryczy) the last straw; ostatnia prosta home stretch; ostatnia poprawka finishing stroke; ostatnimi czasy l. w ostatnich czasach recently, in recent years, lately; walczyć do ostatniej kropli krwi fight to l. till the very end, fight to the death; być na ostatnich nogach pot. be on one's last legs; jest na ostatnich nogach ( przed rozwiązaniem) she is far along on in her time; sala wypełniona do ostatniego miejsca full house; Adam jest ostatnią osobą, do której bym się zwrócił Adam is the last person I'd ask l. approach; zapięta na ostatni guzik dressed (up) to the nines, in perfect trim; dopiąć na ostatni guzik stitch sth up, sew sth up; oddałby ostatnią koszulę he'd give you l. away the shirt off his back; nasz konkurent nie powiedział jeszcze ostatniego słowa our rival still has the last word l. final say; rzucić ostatnie spojrzenie look one's last; wydać ostatnie tchnienie breathe one's last; do ostatniego tchu to one's dying death, to l. till the last.2. (= najgorszy) meanest, out-and-out, last; (o miejscu, uczniu) last; zwymyślać od ostatnich revile sb in the grossest l. coarsest of terms, throw l. sling mud at sb, pull sb to pieces.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ostatni
-
6 sam
I pronsam to zrobiłem — I did it myselfprzyszła sama — she came alone lub on her own
byłam tam sama jedna — I was there all alone lub all by myself
być sam na sam (z +instr) — to be alone (with) (uściśla czas, miejsce, termin)
same drobne (pieniądze) — only small change (o wystarczającej przyczynie/racji)
na samą myśl o czymś — at the very lub mere thought of sth ( podkreślenie ważności)
w rzeczy samej — indeed (w połączeniach z "sobie", "siebie", "się")
sam z siebie — of my/his {itp.} own accord
przechodzić (przejść perf) samego siebie — to excel o.s.
zostawiać (zostawić perf) kogoś samemu sobie — to leave sb to himself/herself (w połączeniach z "ten", "taki")
II - mu; -my; loc sg - mie; mtym samym — thereby, thus
* * *a.1. (= opuszczony) alone; sam jeden all alone; całkiem sam all alone, all by o.s.; robić coś samemu do sth o.s., do sth on one's own; iść samemu go alone; ( na imprezę) stag it, come l. go stag; zostać z kimś sam na sam get sb to o.s.; samemu podjąć decyzję decide for o.s.; chcę zostać sama I want to be alone; byłem sam w domu I was alone at home; zostaliśmy sami we were left alone.2. (= akurat) just; w sam raz just fine l. right; to mi wystarczy w sam raz it'll be just fine; w samą porę just in time, (just) about time; ( jako komentarz) just in time!, perfect timing!; (zwł. sarkastyczny) about time!3. ( przestrzeń) right, very; sam środek the dead center; w samym środku right in the middle; u samej góry at the very top; do samego dna to the very bottom; nad samym brzegiem rzeki at the very bank of the river; stanął pod samymi drzwiami he stood right at the doorsteps.5. (= wyłącznie) nothing but; same kłopoty nothing but trouble; dostawać same złe stopnie get nothing but bad marks; mówić same kłamstwa/samą prawdę speak nothing but lies/the truth; podać same tylko najważniejsze fakty give nothing but the essentials.6. ( wyjątkowość) myself (yourself etc.); mszę odprawiał sam biskup the mass was celebrated by the bishop himself.7. ( przyczyna) mere, very; na samą myśl o tym przechodzi mnie dreszcz the very thought of it makes me shiver; od samego zapachu robi mi się niedobrze the mere smell makes me sick; wystarczy sam jej widok the mere l. very sight of her is enough.8. (= nawet) myself (yourself etc.); zaśpiewał to tak, że nawet sam mistrz lepiej by nie mógł he sang better than the master himself.9. ( wzmocnienie) myself (yourself etc.); sam z siebie without being asked; samo przez się by itself; to się rozumie samo przez się it goes without saying, this is obvious by itself; cel sam w sobie an end in itself; od samego początku from the very beginning; sam widzisz there you go; sam tak powiedział he said so himself; sam sobie jestem winien I can only blame myself; zobacz sam see for yourself; być pozostawionym samemu sobie be left high and dry, be left stranded; być sobie samemu panem be one's own master; dawać sobie samemu radę fend for o.s.; doświadczyć czegoś samemu experience sth at first hand; rumienić się/drżeć na samą myśl o czymś blush/tremble at the mere thought of sth; cyfry mówią same za siebie the figures speak for themselves; przychodzi mu to samo z siebie it comes natural to him; sama uroczystość zaczyna się o 9 the actual ceremony starts at 9 a.m.; tym razem przeszedłeś samego siebie you excelled l. surpassed yourself this time; zostawmy go samemu sobie let's leave him alone; kochaj mnie dla mnie samej love me for who I am.10. (= właśnie ten) the (this, that) very, same, identical; taki sam the same, identical; taki sam co do joty mirror reflection; jeden i ten sam one and the same; tak samo jak... just as...; tak samo jak wczoraj just as yesterday; tyle samo the same amount; tym samym thus, thereby; w ten sam sposób (zareagować, odpowiedzieć) in the same way, by the same token; kubek w kubek taki sam (jak) the spitting image (of); prawie taki sam jak... much the same as...; to jedna i ta sama osoba they're one and the same person; byłem chory i ona tak samo I was ill and so was she; jesteśmy w tym samym wieku we're of the same age; mam taką samą koszulkę I have an identical T-shirt; przyjedziemy tego samego dnia we'll arrive on the same day; to ten sam mężczyzna, który ci się ukłonił it's the same man who said hello to you; to to samo miejsce, w którym byliśmy w zeszłym roku it's the same place we visited last year; wracać tą samą drogą retrace one's steps; kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada it's a case of the biter bit.mi( sklep) supermarket, self-service store.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam
-
7 drugi
numdruga klasa — ( w pociągu) second class; ( w szkole) second form (BRIT) lub grade (US)
drugi maja — the second of May, May the second
po drugie,... — second(ly),...
drugi gatunek — seconds (pl)
drugi plan — (przen) secondary importance
drugie śniadanie — ( posiłek) elevenses (BRIT), midmorning snack (US), ( kanapki) packed lunch (BRIT), box lub bag lunch (US)
druga wojna światowa — the Second World War, World War Two
drugi od góry — second from the top, second highest
zajął drugie miejsce — he took second place, he came in second
drugi od końca — last but one, next to the last (US)
z drugiej strony... — on the other hand...
jeden za drugim — one after another, one by one
pierwszy... drugi... — the former... the latter...
* * *a.1. (nie pierwszy, nie trzeci) second; to już drugi dzień wakacji it's already the second day of vacation l. holidays; za drugim razem pójdzie ci lepiej you'll do better the second time; dziś mamy drugiego l. drugi maja today is May the second, today is the second of May; wydanie drugie poprawione second, revised edition; druga klasa ( w pociągu) second class; druga klasa ( w szkole) second grade; jabłka drugiego gatunku second-rate apples; drugie śniadanie lunch; minęła godzina druga it is past two (o'clock); co drugi dzień every second l. other day; na drugi dzień on the next l. following day; zająć drugie miejsce take second place, come second; drugi od końca next to last, penultimate; drugi od dołu second from the bottom, next to the bottom; numer drugi number two; program drugi channel two; siedem do potęgi drugiej mat. seven square, seven to the power two, seven to the second power; drugi głos muz. second voice; następnym razem zbierzemy drugie tyle pieniędzy next time we'll collect twice as much money; po pierwsze..., po drugie... first(ly)..., second(ly)...; pierwszy..., drugi... the former..., the latter...; coś schodzi na drugi plan sth is of secondary importance; grać w drugiej lidze sport play in the second division; literatura drugiego obiegu underground literature; odpowiadali jeden po drugim they answered one after another; drugie danie second l. main course.2. (= jeden z dwóch) other; co drugi every other; statek chwiał się to w jedną, to w drugą stronę ship was swaying l. rocking from side to side; słuchaj no, jeden z drugim! pot. listen, every one of you!; listen, you people!; chłopcy zgłaszali się do odpowiedzi jeden przez drugiego all the boys wanted to answer the teacher's question at the same time; pasażerowie wsiadali do pociągu jeden po drugim passengers boarded the train one after another; na drugi raz next time.3. (= inny) another; staram się zrozumieć i jednych, i drugich I am trying to understand both sides l. parties; jedni chcą to, inni tamto they want this and the others that; wiadomości z drugiej ręki second-hand news.4. (= taki sam jak) second, another; pan jest dla mnie drugim ojcem you are a second father to me.5. (= przeciwny) other; muszę się dostać stąd na drugi koniec miasta I have to get to the other end of the city; na drugim brzegu rzeki on the other bank of the river; po drugiej stronie ulicy on the other side of the street, across the street; druga strona medalu the other side of the coin; z drugiej strony... on the other hand...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > drugi
-
8 gdy
conj. 1. (o jednoczesnym zdarzeniu) when, as- ściemniało się, gdy wrócili do domu it was getting dark when they got back home- gdy wkręcała żarówkę, ktoś zadzwonił do drzwi when a. as she was screwing in a new light bulb, someone rang the bell- odwiedzę cię, gdy będę w mieście I’ll come and see you when I’m in town- podczas gdy while; (w przeciwstawieniu) whereas- podczas gdy rozmawiali while they were talking- on lubi koty, podczas gdy ja wolę psy he likes cats while a. whereas I prefer dogs2. (o wcześniejszym wydarzeniu) when, after- przyjdę do ciebie, gdy skończę pracę I’ll come and see you when a. after I finish work- gdy tylko as soon as- gdy tylko pies usłyszał hałas, schował się pod łóżkiem as soon as the dog heard the noise, he hid under the bed- gdy tylko ona przyjedzie, zaraz do ciebie zadzwonię I’ll phone you as soon as she gets here3. (rozwijające) when- lata, gdy mógł pracować całe noce the years when he could work all night long- z chwilą, gdy wylądowali w Rzymie the moment they touched down in Rome- teraz, gdy jesteś już żonaty… now that you are a married man…- wtedy, gdy mnie zobaczył… when he saw me…4. (określające warunek) when- ona otrzyma dyplom, gdy złoży ostatni egzamin she’ll receive her diploma when she passes her last exam■ gdy chodzi o niego/to when it comes to him/that, as far as he’s/that’s concerned- gdy mowa o nim/tym as to him/that, as far as he’s/that’s concerned- wtedy i tylko wtedy, gdy only when* * *conj( kiedy) when, asspała już, gdy wróciłem — she was asleep when I returned
podczas gdy — ( (wtedy) kiedy) while; ( natomiast) whereas
teraz, gdy... — now that..., ( jeżeli) when
gdy raz zaczniesz, nie wolno ci przerwać — once you start you mustn't stop
* * *conj.1. ( wprowadza zdanie okolicznikowe czasu) when; ( także) as soon as; obudziłem się, gdy było już jasno I awoke when it became light; zadzwonię do ciebie, gdy tylko będę mógł I'll call you as soon as I can; były to czasy, gdy kobiety chodziły w długich sukniach they were the days when women wore long dresses; teraz gdy już wszyscy jesteśmy razem now that we're all together.2. (= jeżeli) if; gdy chcesz oglądać program satelitarny, musisz przełączyć kanał if you want to watch something on satellite, you'll have to change the channel.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdy
-
9 i
(cyfra rzymska) I- I wiek 1st century* * *ntI jak Irena — ≈I for Isaac, ≈I for item (US)
* * *I.in.indecl.1. ( litera) I, i; I jak Irena I is for India; I as in India; postawić kropkę nad i (= zakończyć wyjaśnienia) spell everything out; (= dokończyć starannie) dot the i's and cross the t's.2. ( głoska) i.II.i1conj.i particle.1. and; mój ojciec i moja matka my father and mother; mąż i żona husband and wife; nóż i widelec knife and fork; widelec i łyżka a fork and a spoon; usiądź i słuchaj sit down and listen.2. (= plus) and, plus; dwa i dwa to razem cztery two and two make four; two plus two is four.3. i..., i... both... and...; lubię i psy, i koty I like both cats and dogs.4. jak i... as well as...; (zarówno)..., jak i... both... and...; to dotyczy zarówno ciebie, jak i mnie it concerns both you and me; it concerns you as well as me.5. (= również, nawet) i ja tak potrafię I can do it too; i specjalista może nie mieć racji even an expert can be wrong.6. emf. (łączy wyrazy l. zwroty powtórzone) jeden i ten sam one and the same; nic i nic nothing whatsoever; mówił i mówił he talked and talked; he went on talking; są ludzie i ludziska there are people and people.7. ( wynik czynności) przekręciłem kluczyk i silnik ruszył I turned the key and the engine started; jeszcze raz mi przerwiesz i koniec interrupt me once again and it's over.8. (łączy zaimki wskazujące, powtórzone dla wyrażenia nieokreśloności) taki i taki such and such; w tym i tym miejscu at such and such a place.9. pot. idź i przynieś mi kawy go and fetch me some coffee; on znowu weźmie i zrobi coś głupiego he'll go and do something stupid again; weź i dokończ to go and finish it.10. ( rozpoczyna zwroty wtrącone) mówią, i nie bez powodu, że on wygra ten wyścig they say, and with good reason, that he'll win the race; on gra w szachy, i to dobrze he plays chess, and he plays well; wyleciał z pracy, i słusznie he was fired, and rightly so.11. ( w utartych zwrotach) (no) i już and that's all; nie pójdziesz i już! you are not to go, and I mean it!; i co teraz? so?; well?; no i co z tego? so what?; i jesteśmy kwita and we're quits; i tak nie zrozumiesz you won't understand anyway.III.i2int.( wyraża lekceważenie) i! też coś! who cares?; fiddle-de-dee!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > i
-
10 kiedy
Ⅰ pron. 1. (pytajny) when- kiedy wrócisz? when will you be back?- kiedy jest koncert? when is the concert?- kiedy kupiłeś ten samochód? when did you buy the car?- nie pamiętam, kiedy go ostatni raz widziałem I don’t remember when I last saw him- nie zauważyłem, kiedy wszedł I didn’t notice when he came in- od kiedy since when, (for) how long- wiem, że on mnie zdradza, ale nie wiem, od kiedy I know he’s unfaithful to me, but I don’t know since when- od kiedy to z ciebie taki znawca? iron. since when have you been such an expert? iron.- „od kiedy się znacie?” – „od roku” ‘how long have you known each other?’ – ‘for a year’- od kiedy ci mówię, żebyś się ustatkował! how long have I been telling you to settle down!- do kiedy until when, by when- do kiedy obowiązywał ten zakaz? until when was this ban in force?, how long was this ban in force (for)?- „biorę urlop” – „od kiedy do kiedy?” ‘I’m taking some leave’ – ‘from when until when?’- do kiedy skończysz tłumaczenie? when will you finish the translation (by)?- na kiedy to ma być gotowe? when does it have to be ready (by)?- nie wiem, na kiedy są te bilety I don’t know when a. which day these tickets are for- kiedy to się wraca do domu! już prawie północ what time do you call this for getting in? – it’s almost midnight pot.2. (względny) (w trakcie) as, while; (po) when- kula dosięgnęła go w chwili, kiedy wsiadał do samochodu the bullet hit him as a. when he was getting into the car- kiedy oglądali mecz, ktoś zadzwonił do drzwi as a. while they were watching the match, someone rang the bell- przyjdę po ciebie, kiedy skończę pracę I’ll call for you when I finish work- od kiedy go poznała, wiele zmieniło się w jej życiu her life has changed a great deal since she met him- kiedy się porówna programy obu partii, to... if a. when you compare the programmes of the two parties...- wtedy, kiedy when- zawsze włącza radio wtedy, kiedy chcę sobie poczytać he always turns the radio on when I want to read- w dniu, kiedy... on the day when...- zimą, kiedy jest mróz in winter, when there are sub-zero temperatures- teraz, kiedy... now that...- teraz, kiedy najgorsze jest już za nami now that the worst is behind us- kiedy tylko przyszedł, zabrał się do sprzątania as soon as he came, he started cleaning- kiedy tylko mam czas, chodzę na spacery whenever I have (the) time, I go for walks3. pot. (nieokreślony) some time, one day; (w pytaniu) ever- zabierz mnie kiedy ze sobą take me with you some time a. one day- widziałeś go kiedy? have you ever seen him?Ⅱ conj. 1. (tymczasem) when, whereas; (jednak) when, if- dyskutują, kiedy tu trzeba szybko podjąć decyzję they’re talking all the time, when what we need is a quick decision- dużo zarabia, cóż, kiedy wszystko przepuszcza he earns a lot, but what of it if a. when he blows it all? pot.2. pot. (skoro) if, when- kiedy jesteś taki ciekawy, to... if you really want to know,... iron.- jak mam się uczyć, kiedy nie mam tej książki how am I to study when a. if I haven’t got the book?- „miałeś posprzątać w swoim pokoju” – „kiedy już posprzątałem” ‘you were supposed to tidy up your room’ – ‘but I’ve already done it’■ kiedy indziej some other time- kiedy niekiedy now and then, from time to time- mało a. rzadko kiedy rarely, hardly ever- rzadko kiedy są tu takie tłumy it’s rare for there to be such a crowd here- (on) rzadko kiedy pisze he hardly ever writes* * *1. pron 2. conjwhen, as; ( podczas gdy) whilekiedy tylko wstałem, on usiadł — as soon as I stood up, he sat down
teraz, kiedy jesteśmy razem... — now that we are together...
nie wiem, kiedy to się stało — I don't know when it happened
* * *adv.when; kiedy się zobaczymy? when do we meet next?; kiedy bądź whenever, any time; kiedy indziej some other time; kiedy tylko as soon as; rzadko kiedy hardly ever; od kiedy? since when?; do kiedy? till when?; na kiedy? by when?conj.1. (= gdy) when; kiedy już byłem gotowy when I was (finally) ready, once ready; spałem już, kiedy zadzwonił telefon I was sleeping, when the phone rang.2. (= skoro) as, since; kiedy już zdecydowałeś się na ten wyjazd, nie zapomnij o ubezpieczeniu as you decided to take this trip, don't forget about the insurance.3. (= podczas gdy) while.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > kiedy
-
11 żeby
Ⅰ conj. 1. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikiem) (in order) to, so as to; (przed zdaniem) so (that)- zadzwoń do mnie, żeby uzgodnić termin call me to fix a date- zrobiłam ci zakupy, żebyś nie musiał wychodzić z domu I did the shopping for you so (that) you wouldn’t have to go out- żeby zdjąć z półki wazon, musiał wejść na stołek he had to use a stool to take the vase off the shelf- żeby nie lest książk.- żeby nie było żadnych nieporozumień lest there should be any misunderstanding, in order to avoid any misunderstanding(s)2. (dla wyrażenia woli, sądu) to- prosiłem, żeby zaśpiewała I asked her to sing- chcę, żebyś mi pomógł I want you to help me- zrobiłby wszystko, żeby dostać tę pracę he’d do anything to get that job- wątpię, żeby to był przypadek I doubt if it was an accident3. (wyrażające następstwo) only to- spłacił pożyczkę, żeby na nowo się zadłużyć he repaid the loan, only to run into debt again4. (dla wyrażenia intensywności) to- był zbyt dumny, żeby prosić o pomoc he was too proud to ask for help- nie żeby not that, not because- nie żeby się bała not because/that she was afraid- nie żebym miał coś przeciwko temu not that I have anything against it5. (choćby) even if- żeby ją błagał na klęczkach, nie wróci do niego even if he were to go down on bended knees, she wouldn’t go back to him- skończę tłumaczenie, nawet żebym miał siedzieć całą noc I’ll finish the translation, even if I have to stay up all night- żeby nie wiem co come hell or high water pot.- żebyś nie wiem co mówił, i tak nikt ci nie uwierzy whatever you say, no one is going to believe you6. (gdyby) if- żebym wiedział jak, to bym wam pomógł I’d help you if I knew how- żeby żyła jego matka, nie trafiłby do domu dziecka if his mother had been alive, he wouldn’t have ended up in an orphanage- żeby nie… if it hadn’t been for…- żeby nie przypadek, wszystko potoczyłoby się inaczej if it hadn’t been for an accident, things would have taken a different course- żeby nie ty/twoja pomoc if it hadn’t been for you/your help, but for you/your help7. (byleby) as long as- poradzę sobie z tym, żeby tylko zdrowie dopisywało I’ll manage, as long as I don’t fall illⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) żebyś się nie przeziębił! mind you don’t catch cold!- żeby tylko nie padało! let’s hope it doesn’t rain!2. (wyrażające ubolewanie) żeby sobie tak zmarnować życie! imagine wasting your life like that!- żeby się takimi głupstwami zajmować! why do we have to waste our time on stupid things like this/that?- żeby też tak się upić! to get that drunk though!3. (obserwacja) if only- żebyś wiedział, co przeżyłem! if only you knew what I’ve been through!- żebyście słyszeli, jak on się do mnie odzywa! if only you’d heard what he said to me!4. pot. (emfatyczne) żeby mi tu było cicho! (I want) silence!- żeby mi to było ostatni raz! don’t let it ever happen again!- żebyś nie oberwał! you’ll catch it if you’re not careful! pot.- a żebyś wiedział! I’m not joking a. kidding either! pot.* * *1. conj( cel) (in order) to, so thatjest zbyt nieśmiała, żeby próbować — she's too shy to try
żeby nie on, przegralibyśmy — but for him we would have lost, if it wasn't lub weren't for him we would have lost
2. partnie chcę, żebyś to robił — I don't want you to do it
żebyś mi był cicho! — keep quiet, understand?
* * *I.żeby1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające cel) to, so as to, in order to; żeby nie... (so as) not to...; spotkali się, żeby porozmawiać they met to talk; usunięto wszystkich, żeby zapobiec panice everyone was removed to l. so as to l. in order to prevent panic.2. (wyraża konsekwencje, warunek) to; on jest zbyt taktowny, żeby to zrobić he is too polite to do it; zrobiliby wszystko, żeby tylko być razem they would do everything to be together.3. (rozwijające, dopełniające treść) chciał, żebyśmy już sobie poszli he wanted us to leave; trzeba, żeby się wziął do pracy he ought to get down to work; zażądał/nalegał, żebyśmy zostali he demanded/insisted that we (should) stay.4. (= gdyby) if; żebyś wiedziała, co ludzie mówią if only you knew what they say; żeby nie on/ona... if it weren't for him/her...; nie, żebym miał coś przeciwko temu not that I mind.5. (= choćby) if; chyba żeby unless; żeby się świat walił (even) if the world fell apart; żebym miał paść trupem if it killed me, if I were to fall dead.II.żeby2particle1. (= oby) may; żeby go diabli wzięli may he go to hell, let him go to hell; żebyśmy tylko zdrowi byli let us all stay in good health; żeby go pokręciło bad luck to him.2. (wyraża nacisk l. żądanie) a żebyś wiedział (you) bet your life; żeby mi tu było cicho! I demand silence!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > żeby
-
12 sam1
Ⅰ adj. 1. (bez pomocy) (by) oneself- sam to zrobiłeś? did you do it (by) yourself?- drzwi same się zamknęły the door closed on its own- samo się zagoi it’ll heal by itself- samo się nie zrobi it won’t get done by itself- musicie sami zdecydować you have to a. must decide for yourselves- „jak samemu zbudować dom?” ‘how to build one’s own house?’- sam z siebie of one’s own accord, without being asked- (ona) sama z siebie nigdy nie zabiera głosu she never speaks up of her own accord a. without being asked- nic nie dzieje się samo z siebie nothing happens by itself a. without a reason- wszystko zawdzięczam samemu sobie I owe everything to my own efforts- włosy jej się same kręcą her hair curls naturally2. (samotny) alone, by oneself- był sam w domu he was alone a. on his own at home- nie wolno jej samej wychodzić na ulicę she is not allowed to go out by herself a. on her own- trudno jest żyć człowiekowi samemu it’s difficult a. hard living on your own a. living alone- sam jeden all alone, all by oneself- po śmierci rodziców została sama jedna when her parents died she was left on her own a. all alone- słowo „bohater” pisze się przez sam h, nie przez ch the word ‘bohater’ is spelt with an h, not ch- mieli same córki they had only daughters- same nieszczęścia nas spotykają we’ve had a. met with nothing but trouble- same zdolności nie wystarczą talent alone is not enough- mówić prawdę, samą prawdę i tylko prawdę to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth- w samym środku in the very centre, right in the middle- na samym początku/końcu at the very beginning/end- na samej górze/na samym dole at the very top/bottom, right at the top/bottom- dom nad samym morzem a house right on the sea- gałęzie zwisające do samej ziemi branches hanging right down to the ground- w samo południe at midday, at high noon- do samego rana right through to the morning5. (jako podkreślenie) oneself- sam sobie przeczysz you’re contradicting yourself- sama tak powiedziała she said so herself- sami sobie są winni they’ve only got themselves to blame- mnie samego to zaskoczyło I was surprised myself- samo miasto niczym szczególnym się nie wyróżnia the town itself is nothing special- sam widzisz you can see for yourself- sama widzisz, że to nie takie proste see, it’s not that easy- sam zobacz see a. look for yourself- sam powiedz you tell me- sami powiedzcie, czy nie mam racji you tell me if a. that I’m wrong6. (wskazuje na najwyższe miejsce w hierarchii) oneself- widziałem samego prezydenta I saw the president himself7. (wskazuje na przyczynę) mere, very- na samą myśl o tym chce mi się płakać the mere a. very thought of it makes me want to cry- od samego zapachu robiło mu się niedobrze the very smell (of it) made him sickⅡ pron. taki sam the same- mamy takie same pióra we’ve got the same a. identical pens- (on) ma taki sam kolor włosów jak jego brat his hair is the same colour as his brother’s- twój kapelusz jest prawie taki sam jak mój your hat is practically the same as mine- wszyscy mężczyźni są tacy sami all men are the same a. alike- ten sam the same- byli w tym samym wieku they were the same age- ta sama kobieta, którą widziałem wczoraj the same woman (as a. that) I met yesterday- Paryż jest wciąż ten sam Paris is just a. still the same- to samo the same- to samo dotyczy ciebie the same applies to you- poproszę jeszcze raz to samo! (the) same again please!- zrób to samo co wujek do the same as uncle (did)- jeden i ten sam one and the same- to jedna i ta sama osoba they are one and the same person- jedno i to samo one and the same thing- odwaga i brawura to nie jedno i to samo bravery and foolhardiness are not the same thing- tak samo [traktować, uważać] the same- tak samo będzie i tym razem it’ll be the same this time- tak samo jak dwa lata temu just the same as two years ago- są tak samo winni they are equally guilty- zniknął tak samo nagle, jak się pojawił he vanished just as unexpectedly as he had appeared- „muszę już iść” – „ja tak samo” ‘I’ve got to go’ – ‘me too’- tyle samo (z policzalnymi) the same number, just as many; (z niepoliczalnymi) the same amount, just as much- tyle samo pracowników, co rok temu the same number of a. just as many workers as last year- tyle samo prawdy, ile kłamstwa the same amount of truth as lies- mają tyle samo lat they’re (of) the same age■ maleńkie sam na sam z kimś a little tête-à-tête with sb- porozmawiać z kimś sam na sam to talk to sb one-on-one- marzył, żeby zostać z nią sam na sam he dreamt of being alone with her- sam nie zje i drugiemu nie da przysł. (she’s/he’s) a dog in the manger- klimat, który sam przez się jest czynnikiem leczniczym the climate, which is itself a healing factor- takie nastawienie jest samo przez się zrozumiałe taken by itself such an attitude is understandable- to się rozumie samo przez się! it goes without saying!- rozumie się samo przez się, że… that goes without saying that…- samw sobie in itself- dla niego praca jest celem samym w sobie work for him is an end in itself- ten dokument sam w sobie nie stanowi dowodu in and of itself the document does not constitute evidence książk.- tym samym in the process- uzyskał obywatelstwo polskie, a tym samym prawo ubiegania się o to stanowisko he acquired Polish citizenship, thus a. thereby gaining the right to apply for the postThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam1
См. также в других словарях:
raz — m IV, D. u, Ms. razzie 1. lm D. ów dziś zwykle w lm «uderzenia, ciosy; cięcia, ukłucia, sztychy» Bolesne, dotkliwe, mocne, okrutne razy. Razy rózgi, bata, topora, miecza. Odpierać razy. Zadawać razy. Okładać kogoś razami. Zasłaniać, chronić kogoś … Słownik języka polskiego
raz — 1. Coś jest w sam raz (dla kogoś, dla czegoś) «coś jest dokładnie takie, jak trzeba, odpowiednie dla kogoś lub do jakichś celów; akurat»: Tonik jest w sam raz. Przyjemnie odświeża, nie lepi się ani nie pozostawia suchej skóry. TSt 3/2000. (...)… … Słownik frazeologiczny
raz — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. razie; lm D. ów, zwykle w lm {{/stl 8}}{{stl 7}} cios, uderzenie, cięcie, ukłucie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mocny, śmiertelny, bolesny raz. Razy bata, noża.Wymierzać razy. Uchylać się, zasłaniać się od razów … Langenscheidt Polski wyjaśnień
poszczypywać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ib, poszczypywaćpuję, poszczypywaćpuje, poszczypywaćany {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} szczypać, zwykle lekko i ukradkiem, wiele razy, raz za razem : {{/stl 7}}{{stl 10}}Złościła się … Langenscheidt Polski wyjaśnień
za — nic (w świecie), za (żadne) skarby (świata), pot. za Boga (nie), za chińskiego boga, za Chiny (ludowe), posp. za cholerę itp. «w żadnym wypadku, w żadnej sytuacji; nigdy»: Z perspektywy czasu, mimo że są i miłe wspomnienia, za nic nie chciałbym… … Słownik frazeologiczny
poprawka — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ib, CMc. poprawkawce; lm D. poprawkawek {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} usunięcie usterki, niewielkiego błędu; korekta : {{/stl 7}}{{stl 10}}Drobne poprawki. Poprawki językowe,… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
wrosnąć — pot. Ktoś stanął, zatrzymał się itp., jakby mu nogi wrosły w ziemię, jakby w ziemię wrósł «ktoś stanął, zatrzymał się, nie mając siły się poruszyć, zrobić kroku, zwykle ze strachu, przerażenia, zdziwienia»: Zagłębiony w myślach, nie spostrzegł… … Słownik frazeologiczny
kichać — ndk I, kichaćam, kichaćasz, kichaćają, kichaćał kichnąć dk Va, kichaćnę, kichaćniesz, kichaćnął, kichaćnęła, kichaćnęli, kichaćnąwszy «reagować na podrażnienie błony śluzowej w nosie gwałtownymi, głośnymi wydechami przez nos» Kichać głośno, raz… … Słownik języka polskiego
nawoływać — ndk VIIIa, nawoływaćłuję, nawoływaćłujesz, nawoływaćłuj, nawoływaćywał, nawoływaćywany 1. «wołać długo, uporczywie, raz za razem; wydawać okrzyki; przyzywać kogoś, coś; przywoływać» Nawoływać hop, hop! Nawoływać psy. 2. «wzywać do czegoś,… … Słownik języka polskiego
ubić — dk Xa, ubiję, ubijesz, ubij, ubił, ubity ubijać ndk I, ubićam, ubićasz, ubićają, ubićaj, ubićał, ubićany 1. «zadać śmierć; zabić (zwykle w stosunku do zwierząt)» Ubić zwierzynę. Ubity wieprz. ◊ Ubić jak psa «zabić bez litości» 2. «uderzając raz… … Słownik języka polskiego
za — 1. «przyimek łączący się z rzeczownikami (lub innymi wyrazami w ich funkcji) w bierniku lub narzędniku» a) «w połączeniach z biernikiem tworzy wyrażenia, w których najczęściej są oznaczone: miejsce, do którego jest skierowane jakieś działanie… … Słownik języka polskiego
